Yarık damak ve dudak anomalileri konjenital yani doğuştan gelen bir bozukluktur.Hamileliğin 4-10 haftaları arasında dudak ve damak yapılarının orta hatta birleşmesinin duraklaması nedeniyle meydana gelir. Yarıkların oluşumunda hem kalıtsal hem de çevresel faktörlerin etkilidir. Hamileliğin ilk üç ayında geçirilen enfeksiyonlar(kızamık, toksoplazma),ilaçlar steroid alımı, vitamin eksikliği, sigara ve alkol kullanımı sayılabilir. Kalıtsal olanlarda ise bir çok genetik sendromla ilişkili olabilir. Erkek bebeklerde iki kat fazla görülür.Yarıklar dudak,diş alveolü, sert ve yumuşak damaklarda görülür. Farklı tipleri vardır. Tek veya iki taraflı , tam veya kismen yarık şeklinde olabilir. Bazen de yarığın ağız içindeki kısmı mukoza ile kaplı olabilir buna submukozal damak yarığı denir. Semptomlar Yarık dudak ve damak anomalilerinde özellikle üretilen ses etkilenir konuşma sırasında kapanması gereken yumuşak damağın yeterince kapanmayıp buruna hava kaçması ve ağız içi basıncın yetersiz olması nedeniyle konuşma sırasında sorunlar yaşanır *Rezonans sorunludur burunsu veya genizsi konuşma görülür. Nazal ses enerjisi fazla ise hipernazalite nazal ses enerjisi yetersizse hiponazalite denir. *Artikülasyon (sesletim) bozuklukları görülür.(p), (b), (d), (t), (s), (z),(ç) gibi fonemler etkilenir * Bu çocuklar çok sık orta kulak enfeksiyonu geçirirler bu durum bir süre sonra hafif veya orta derecede işitme kaybına neden olabilir. TEDAVİ Dudak yarıkları 3.ayda, damak yarıkları duruma göre 3-9 ay arası cerrahi olarak düzeltilir ve gerektiğinde çocuk büyürken meydana gelen şekil bozuklukları için tekrar ameliyatlar yapılır. Ameliyat sonrası konuşma terapisi gerekir. Konuşma terapisinin amacı çocuğun dilini ve dudaklarını doğru kullanmayı öğrenmesini sağlamakdır. Artikülasyon terapisi ile bozuk olan fonemlerin düzeltilmesi hipernazaliteyi de etkiler. Aileler çocuklarıyla bol bol konuşmalı ve lisan gelişimini desteklemelidir. Çocuğu konuşması için cesaretlendirmeli, terapide verilen ödevler evde mutlaka tekrarlanmalıdır. Çocuğun konuşmasının düzelmesi için sadece konuşmaya yönelik aktiviteler faydalı olur. Balon üfleme, pipetle baloncuk yapma veya emme gibi etkinliklerin faydası yoktur. Belli aralıklarla kulak muayenesi yapılarak kulak enfeksiyonları önlenmelidir.